Homo Creative συνΔημιιυργός

Creative — Συνδημιουργός

\=== Ορισμός και Πρόταση ===

Ο όρος "Homo Creative — Συνδημιουργός" εισάγεται ως ανθρωπολογική και φιλοσοφική πρόταση που επανατοποθετεί τον άνθρωπο όχι μόνο ως δημιουργικό υποκείμενο, αλλά ως συνδημιουργό της ζωής, όταν ενεργεί ενσυνείδητα στη γέννηση του άλλου. Ο Συνδημιουργός δεν είναι απλώς καλλιτέχνης, επιστήμονας ή τεχνίτης, αλλά φορέας βούλησης και ευθύνης απέναντι στη ζωή.

Αναπτύσσεται ως εναλλακτική θέση απέναντι στον τεχνοκρατικό μετα-ανθρωπισμό και τις ευγονικές εφαρμογές της βιοτεχνολογίας, προτείνοντας έναν οντολογικά, γλωσσικά και ηθικά θεμελιωμένο τρόπο κατανόησης της ανθρώπινης δημιουργίας.

Φιλοσοφική Τεκμηρίωση

Η έννοια του Homo Creative — Συνδημιουργού αντλεί φιλοσοφική νομιμοποίηση από την πλατωνική θεώρηση της οντολογικής δύναμης της γλώσσας, όπως διατυπώνεται στον Κρατύλο του Πλάτωνα (Κρατύλος, 385b–440e). Εκεί διερευνάται το κατά πόσο τα ονόματα αντανακλούν την ουσία των πραγμάτων ή είναι αυθαίρετα σύμβολα. Ο Κρατύλος υποστηρίζει ότι το όνομα, όταν είναι ορθό, συλλαμβάνει και φανερώνει τη φύσιν του πράγματος.

Για κάθε τι, υπάρχει κι ένα όνομα. Η λέξη Αφροδισιασμός, λόγου χάριν, αποδίδει την ερωτική κίνηση ως φυσιολογική ορμή – την οποία αλλοιώνει και υποβαθμίζει η λέξη sex ως μηχανική ή τεχνοκρατική αναγωγή.

Αν αποδεχτούμε ότι η γλώσσα δεν είναι ουδέτερη, αλλά ενεργός δύναμη στην κοσμική και ανθρώπινη τάξη, τότε και η ονοματοδοσία του εαυτού, δηλαδή η αυτοκατανόηση του ανθρώπου ως δημιουργού ή συνδημιουργού, αποκτά υπαρξιακή βαρύτητα και ηθικό βάθος.

Η φιλοσοφική βάση του Homo Creative εδράζεται επιπλέον:

στην Ethica* του Spinoza, όπου ο άνθρωπος λογίζεται ως modus της φύσης — ενεργή έκφραση της causa sui (Spinoza, Ethica, pars I, prop. 25–36),

στην Ασκητική* του Ν. Καζαντζάκη, όπου ο άνθρωπος αναλαμβάνει το τραγικό βάρος της ελευθερίας και επιχειρεί να ενσαρκώσει την κραυγή της ύπαρξης μέσα από την πράξη.

Ο Homo Creative καλείται να ενσαρκώσει το «μέτρον ἄριστον» — όχι ως μετριοπάθεια ή αδράνεια, αλλά ως ακρίβεια στην εναρμόνιση. Το μέτρον δεν είναι μια απλή ισορροπία: είναι το ακριβές, το ορισμένο, το "πόσο; τόσο!". Η Ακρίβεια είναι το πραγματικό Άριστον.

Στο πλαίσιο του εκδοτικού εγχειρήματος π cubic, ο όρος «Συνδημιουργός» δεν χρησιμοποιείται μεταφορικά ή ρομαντικά, αλλά οντολογικά. Υποστηρίζεται ότι η στιγμή της σύλληψης, όταν τελείται ενσυνείδητα, συνιστά τη μέγιστη δημιουργική πράξη — όχι απλώς ως γενετικό γεγονός, αλλά ως πράξη συνείδησης, βούλησης και ευθύνης.

Απέναντι σε σύγχρονες τεχνοκρατικές και βιοτεχνολογικές απόπειρες «βελτίωσης» του ανθρώπου (π.χ. ευγονικές εφαρμογές ή προγεννητική τροποποίηση γενετικού υλικού), η έννοια του Homo Creative τίθεται ως φραγμός και εναλλακτική ανθρωπολογική πρόταση. Υπενθυμίζει ότι η δημιουργία δεν εξαντλείται στην τεχνική επινόηση, αλλά αναδύεται από τον ηθικά υπεύθυνο στοχασμό του νοήματος της ύπαρξης.

«Αν δεν υπήρχαν τα Ελληνικά, ο Θεός θα ήταν μουγγός.» Η φράση αυτή, πέρα από ρητορική έξαρση, αναδεικνύει το βάθος, τη σαφήνεια και την οντολογική δύναμη της ελληνικής γλώσσας. Η φιλοσοφία του Homo Creative αντλεί ακριβώς από αυτήν τη γλωσσική αλήθεια.

Διάλογος με την Ψυχολογία και την Ψυχανάλυση

Η έννοια του Homo Creative εισέρχεται σε γόνιμο και κριτικό διάλογο με την ψυχολογία, την ψυχανάλυση και την «ψ» βιομηχανία.

Οι ψυχαναλυτές όπως ο Freud και ο Lacan αποκάλυψαν την εγγραφή του υποκειμένου στη γλώσσα, την ασυνείδητη λειτουργία της επιθυμίας και τη δομική έλλειψη που συνοδεύει την ανθρώπινη κατάσταση. Ο Lacan ειδικότερα έδειξε ότι:

* το υποκείμενο είναι ένα αποτέλεσμα της γλώσσας και της επιθυμίας του Άλλου,

* η ταυτότητα δεν είναι σταθερή, αλλά αποτέλεσμα εγγραφών σε λόγους (discourses),

* το πραγματικό, το συμβολικό και το φαντασιακό είναι τρεις αλληλοσυμπλεκόμενες τάξεις.

Ο Homo Creative αναγνωρίζει αυτή τη δυναμική, αλλά διαφοροποιείται: δεν αποδέχεται την τελική αδυναμία θεραπείας ή ενοποίησης. Αντί για θεραπεία, προτείνει συνείδηση του ρήγματος και ενσυνείδητη δημιουργία ως απάντηση στο υπαρξιακό κενό. Δημιουργώ = υπάρχω. Συνδημιουργώ = ενσαρκώνω το νόημα που αλλιώς χάνεται στη σιωπή του Άλλου.

Απέναντι στην τεχνοκρατική ψυχολογία και την «ψ» αγορά, που εμπορεύεται την αγωνία ως «διαταραχή» και προσφέρει διαχειριστικές τεχνικές, ο Homo Creative προτάσσει την ηθική του έργου: το νόημα της ύπαρξης δεν είναι να θεραπευτεί, αλλά να φανερωθεί.

Συμμαχίες και Παραπλήσιοι Στοχασμοί

*Θεοφάνης Τάσης**: Με κριτική στάση απέναντι στον τεχνολογικό υπερανθρωπισμό και υπερασπίζοντας την ακεραιότητα του ανθρώπινου σώματος, ο Τάσης συμμερίζεται τη θεμελιώδη δυσπιστία απέναντι στην τεχνοεπιστήμη ως αυτόνομο φορέα νοήματος.

*Cornelius Castoriadis**: η αυτονομία και η δημιουργία ως ριζικό κοινωνικό φαντασιακό.

*Byung-Chul Han**: ο ψυχισμός εξαντλείται από την ψυχολογία της επίδοσης – ο Homo Creative προτείνει εναλλακτική ανάγνωση της υποκειμενικότητας.

*Ivan Illich**: κριτική στην ιατρικοποίηση και την ψυχολογικοποίηση της ζωής.

*Gunther Anders**: προειδοποίηση για την «τεχνολογική ντροπή» — την αίσθηση κατωτερότητας του ανθρώπου απέναντι στα προϊόντα του.

Ενδεικτικές Παραπομπές

* Πλάτων, Κρατύλος (ειδικά 389a–390d).

Spinoza, Ethica Ordine Geometrico Demonstrata*, Μέρη I–II.

Ν. Καζαντζάκης, Ασκητική – Salvatores Dei*.

Freud, Civilization and Its Discontents*.

Lacan, Écrits* και Les quatre concepts fondamentaux de la psychanalyse.

Castoriadis, Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας*.

Han, Η κοινωνία της κόπωσης*.

Illich, Medical Nemesis*.

* Springer Handbook of Creativity (Runco & Pritzker, 2022).

Αντιδιαστολή με τον Μεταανθρωπισμό (Transhumanism)**

Ο Homo Creative — Συνδημιουργός τίθεται ως ανθρωπολογική πρόταση που αντιτάσσεται στον τεχνοκρατικό Μεταανθρωπισμό (Transhumanism) και τη συνακόλουθη τεχνο-ευγονική νοοτροπία. Στο μεταανθρωπιστικό αφήγημα, ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται ως ατελές ή ξεπερασμένο κατασκεύασμα, που χρήζει βελτίωσης, ενίσχυσης ή αντικατάστασης μέσω τεχνολογικών παρεμβάσεων (augmentations, gene editing, τεχνητή μήτρα/synthetic womb, κ.λπ.).

Αντιθέτως, η έννοια του Homo Creative προτείνει έναν άνθρωπο που δεν ζητά να υπερβεί την ανθρώπινη φύση του μέσω τεχνολογίας, αλλά να την ολοκληρώσει μέσω υπευθυνότητας, εναρμόνισης, και δημιουργικής αυτοκατανόησης.

---

Σύγχρονα Παραδείγματα Μεταανθρωπισμού

*Διακήρυξη του Humanity+**: Οργανισμός που προωθεί την "ηθική βελτίωση του ανθρώπου μέσω τεχνολογίας", προτείνοντας ένα μέλλον όπου η γήρανση, ο θάνατος και η αναπαραγωγή θεωρούνται «προβλήματα προς επίλυση».

*CRISPR & Γονιδιακή Επιμέλεια**: Ανάδυση εμπορικής και ιδεολογικής ευγονικής, όπου το έμβρυο δεν είναι καρπός συνάντησης, αλλά αντικείμενο σχεδιασμού.

*Synthetic Womb**: Η υποκατάσταση της κύησης και η αποσύνδεση της ζωής από το ανθρώπινο σώμα ως οντολογική αποδυνάμωση της δημιουργίας.

---

Φιλοσοφική Ενίσχυση

*Roberto Esposito**: Μιλά για την "immunitas" και την "biopolitica", δείχνοντας πως η σύγχρονη βιοτεχνολογική ηθική στοχεύει σε αποστείρωση και έλεγχο, αντί της αποδοχής του κοινού ευάλωτου.

*Giorgio Agamben**: Στηλίτευσε την "κατάσταση εξαίρεσης" ως κανονικότητα, και τον τεχνο-ανθρωπισμό ως απογύμνωση του ανθρώπου σε "γυμνή ζωή".

*Jean-Luc Nancy**: Με την έννοια της "συν-ύπαρξης" (être-avec), υπερασπίζεται την εσωτερική συνάφεια των υπάρξεων και την κοινή τους δημιουργία — κάτι που η τεχνο-μονοσημία υπονομεύει.

---

Χαρακτηριστικά Σχόλια και Όροι

Συλλήβδην Συνείδηση*: Η επίγνωση του όλου της πράξης και των συνεπειών της — σε αντίθεση με τον τεμαχισμένο λόγο της επιστημονικής εξειδίκευσης.

Μετα-σεξουαλική Υποτίμηση*: Η μετατροπή του έρωτα σε τεχνική λειτουργία ή lifestyle επιλογή, αποσυνδεδεμένη από την υπαρξιακή και δημιουργική της διάσταση.

Οντολογική Ακρίβεια*: Όχι αριθμητική μετριοπάθεια, αλλά η λεπτομέρεια στην αλήθεια του μέτρου, η "μεταφυσική ακρίβεια" του πράττειν το εύστοχο και αρμόζον.

---

Πίνακας Σύγκρισης

Σχέση με την τεχνολογία:

 | Homo Creative      Συνεργατική, οντολογικά υπεύθυνη

 | Homo Faber             Χρηστική, εργαλειακή  

| Homo Technologicus     | Εξαρτητική, αναδομική    

 Αντίληψη για το σώμα   

| Homo Creative      Συμμέτοχος στη δημιουργία        | Homo Faber             Μέσο παραγωγής      

| Homo Technologicus     Εμπόδιο ή φορέας βελτίωσης

Αναπαραγωγή      

 | Homo Creative    Πράξη συνείδησης και ευθύνης   

 | Homo Faber             Κοινωνική αναγκαιότητα

|Homo Technologicus Προγραμματισμένη επιλογή  

 Δημιουργία      

| Homo Creative      Συνδημιουργία με το Όλον         | Homo Faber             Τεχνική κατασκευή   

| Homo Technologicus     Τεχνολογική υπέρβαση     

Ανθρώπινη φύση     

| Homo Creative      Αναδυόμενη, ηθική, ενσώματη      | Homo Faber             Ορισμένη, εργαλειακή

| Homo Technologicus     Υπερβατή, ελαττωματική    

---

Συμπέρασμα

Ο Homo Creative — Συνδημιουργός δεν είναι μια ουτοπική αναβίωση της "καθαρής φύσης", αλλά μια εναλλακτική ανθρωπολογική πρόταση που αρνείται τον μεταανθρωπιστικό εκτροχιασμό. Δεν απορρίπτει την τεχνολογία καθαυτή, αλλά υπερασπίζεται τον άνθρωπο ως ηθικά υπεύθυνο συντελεστή της δημιουργίας, όχι ως αποδομημένο αντικείμενό της.

Εκδοτικός οίκος π cubic