top of page
Search

Heraclitus – τὸ Πῦρ ἀείζωον, ὡς ὁντολογικὸς ῥυθμὸς

  • Writer: Michael Kostakis
    Michael Kostakis
  • May 23
  • 3 min read

Ὁ Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος, ὁ σκοτεινὸς φιλόσοφος τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος, δὲν ἐζήλωσε τὴν διαυγῆ μαθηματικότητα τῶν Πυθαγορείων, οὐδὲ τὴν κοσμική γεωμετρία τοῦ Πλάτωνος. Ἔμεινε ἀντίθετα προσκολλημένος στὴν παλλόμενη καρδιά τοῦ Κόσμου: τὸ Πῦρ.

 

«Κόσμον τόνδε, τὸν αὐτὸν ἁπάντων, οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησεν, ἀλλ᾽ ἦν ἀεὶ καὶ ἔστιν καὶ ἔσται, πῦρ ἀείζωον ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα.»

 

Ἐν αὐτῷ τῷ ἀποσπάσματι περιέχεται ὁλόκληρη ἡ ὀντολογία τοῦ Ἡρακλείτου: ὁ Κόσμος οὔτε ἐδημιουργήθη, οὔτε θὰ καταστραφεῖ ὡς ἕργον ξένου Δημιουργοῦ, ἀλλὰ αἰωνίως μεταμορφοῦται μὲ ἐνιαῖον ῥυθμὸ καὶ μέτρο.


 Τὸ Πῦρ ὡς ἀρχή τοῦ ὄντος

Τὸ Πῦρ γιὰ τὸν Ἡράκλειτο δὲν εἶναι ἁπλῶς στοιχεῖον, ἀλλὰ μεταφορὰ τῆς ἀενάου μεταβολῆς, τῆς δυναμικῆς ἀρμονίας τῶν ἀντιθέτων. Ἐντός τοῦ ἔγκειται ὁ Ἀγών, ἡ σύγκρουσις ἀπὸ τὴν ὁποία γεννᾶται ἡ Ἐνότητα.


Ἡ συνεχὴς μεταμόρφωσις τοῦ πυρός, «ἀπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα», μαρτυρεῖ ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ὡς μέρος τοῦ Κόσμου, εἶναι μετέχων καὶ αὐτὸς στὴν φλόγα τῆς ὕπαρξης.

 

Πῦρ καὶ Ἀφροδισιασμὸς – Ὁντολογία τῆς Ἕνωσης

Στο πλαίσιο τοῦ Ἐγχειριδίου τοῦ Ἀφροδισιασμοῦ, ὁ Ἡράκλειτος γίνεται ἐκ νέου σύγχρονος.

 

Ἡ φλόγα, ὡς συμβολικὴ οὐσία τῆς ἐπιθυμίας, ἀναγνωρίζεται ὄχι ὡς ἀπλό πάθος, ἀλλὰ ὡς ὁντολογικὸς ῥυθμὸς, ὅπου τὰ ἀντίθετα φύλα, τὰ ἀντίθετα πρόσωπα, συναντῶνται ἐπὶ τοῦ Ἐνός.

 

Ἡ ἕνωσις ἐν τῷ Ἔρωτι καὶ ἐν τῷ Σπέρματι δὲν εἶναι βιολογικὴ μηχανὴ διαιώνισης, ἀλλὰ μετοχὴ στὴν κοσμικὴ πνοή τοῦ Πυρός.

 

 Ἡ Ἁρμονία τῶν Ἀντιθέτων

Ἡ «παλίντροπος ἁρμονία» τοῦ Ἡρακλείτου, ἡ ἀρμονία ποὺ γεννιέται ἀπὸ σύγκρουση, ἀντιφάσεις, πειθαρχημένη ἐπιθυμία, εἶναι ἡ ἴδια ἀκριβῶς ποὺ προτείνουμε ἐντός τῆς φιλοσοφίας τοῦ Ἀφροδισιασμοῦ:

 ὁ Ἄνθρωπος δὲν πρέπει νὰ καταστέλλει τὴν φλόγα του, ἀλλὰ νὰ τὴν διαμορφώνει ὡς ἔργον Τέχνης, νὰ τὴν στρέφει πρὸς Ἕνωση, Δημιουργία, Ὄραμα.

 

 Σύγχρονη Ἐρμηνεία

Σήμερα, ἡ «φλόγα» τοῦ Ἡρακλείτου διαβάζεται καὶ ὡς:

 ψυχικὴ ἐντροπία, ἀλλὰ δημιουργικὴ, νευρωνικὴ πλαστικότητα, ὡς συνεχὴς μετάλλαξη,

 ἐρωτικὴ δύναμη, ποὺ γεννᾷ κόσμους, ἀλλὰ καὶ κατακαίει ἐγωισμούς.

 

Ὁ Ἡράκλειτος δὲν ἀνήκει στὴν ἀρχαιότητα. Εἶναι ἐδώ, στὴν ἀρχὴ κάθε ἔρωτος ποὺ θέλει νὰ γίνει Φῶς.

 

 Ἐν τῷ Ἡρακλείτειῳ λόγῳ, τὸ Πῦρ δὲν εἶναι μόνον στοιχεῖον φυσικόν, ἀλλὰ καὶ ὁντολογικὴ ἀρχή. Πρὸς διαφορὰν τῶν ἐπομένων φιλοσόφων, ὁ Ἡράκλειτος δὲν ἀναζητεῖ τὴν ὕλη ὡς σταθερὸν φορέα τοῦ εἶναι, ἀλλὰ βλέπει τὸ γίγνεσθαι, τὴν ἀέναον μεταβολήν, ὡς τὴν μόνην σταθερὰν ἀλήθειαν.

 

Τὸ πῦρ, κατ’ αὐτόν, εἶναι μεταστοιχειωτικὸν ἀρχέτυπον: μεταμορφώνει, ὑποβάλλει, δημιουργεῖ. Ὁ κόσμος ἀναφλέγεται καὶ σβήνει με μέτρο – μὲ ἕνα ῥυθμὸ οὐχὶ μηχανικὸν ἀλλὰ κοσμικὸν, συμφωνημένον μὲ τὴν ἀρμονίαν τοῦ ὅλου.

 

Τὸ πῦρ ὡς ἀφροδισιακὸ σύμβολον

 Μὲ τὴν Ἡρακλείτειον προσέγγιση, ὁ Ἀφροδισιασμὸς δὲν εἶναι πάθος στιγμιαῖον, ἀλλὰ φωτιὰ δημιουργικὴ, μεταπλαστικὴ τοῦ ὄντος. Τὸ ἐρωτικὸ σμίξιμο εἶναι καύσις τῶν διακριτῶν φύσεων πρὸς μίαν καινοτομία ζωῆς.

 Ἡ σύζευξις ἄρρενος καὶ θήλεος γίνεται φλόγα. Τὸ συναμφότερον ἐνώνεται μὲ τὸ κοσμικὸ ῥεῦμα, ὁ ἔρως μεταστοιχειώνει τὴν ὕπαρξη, καὶ ὁ Ἄνθρωπος μεταμορφοῦται ἀπὸ ἕνστικτο σὲ συνειδητὴ δημιουργία.

 

Φυσικὴ συμβολὴ στὸν ἀέναον ρυθμὸ

 

Ἐν τῇ φιλοσοφίᾳ τοῦ Homo Creative, τὸ Πῦρ ἀείζωον ἀντιστοιχεῖ στὸν συνειδητὸ ἔρωτα: ἐνέργεια ἀσυμβίβαστη, μεταμορφωτικὴ, ἀπρόβλεπτη ἀλλὰ ἀληθινή. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐνώνεται μὲ τὸν ἄλλον, δὲν προσφέρει μόνον σῶμα – προσφέρει φῶς, θερμότητα, δύναμη.

 

Τὸ Πῦρ δὲν εἶναι ἀπλῶς καταστροφὴ – εἶναι μετάβαση. Ὅταν ἡ συνουσία ἀνυψωθεῖ στὸ ἐπίπεδον τῆς προαίρεσης, τότε εἶναι ἔργον τοῦ ἀεί ζώντος πυρός: οὐκ ἐπανάληψις, ἀλλὰ μετουσίωσις.

  

Ο Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος ἀποτελεῖ στύλο τῆς προσωκρατικῆς φιλοσοφίας, ὁρίζοντας τὸ πῦρ ὡς ἀρχὴ καὶ τέλος, ὡς διαρκὲς γίγνεσθαι. Ἐνταγμένο στὴν ἀφροδισιακὴ θεώρηση, τὸ πῦρ ἀναγνωρίζεται ὡς ὄχι μόνον φυσικὸ στοιχεῖο, ἀλλὰ ὡς ὁντολογικὴ κίνησις τοῦ Ἔρωτος, μετασχηματισμὸς τῆς ἐπιθυμίας εἰς κοσμικὴ τάξιν. Ἡ θεωρία τοῦ "ἀεί ζώντος

 

 

 

 

 


 

 πυρός" ἐκφράζει τὸν παλμό τῆς ζωῆς ποὺ καίει ἀενάως ἐντός κάθε συνουσιαστικῆς πράξεως, ὡς μεταμορφωτικὸ στοιχεῖο σαρκός καὶ νοός.

 
 
 

Comments


bottom of page