Τις πταίει;
Η Απαντοχή της Νόησης στην Εποχή της Σήψης

Εισαγωγή
“Τα δυνατά μυαλά συζητούν ιδέες. Τα μέτρια, γεγονότα. Τα αδύναμα, άλλους ανθρώπους.”
— αποδιδόμενο στον Σωκράτη, χαράσσει την πνευματική ιεραρχία με ακρίβεια σχεδόν τρομακτική.
Στην εποχή μας, η διάκριση αυτή δεν είναι απλώς φιλοσοφική· είναι επιβιωτική.
Η ανθρωπότητα δεν βυθίζεται λόγω έλλειψης πληροφορίας·
βυθίζεται από τον πνιγμό μέσα στην ασημαντότητα.
Και στο κέντρο αυτής της κρίσης, μια ερώτηση αρχαία και φλέγουσα:
Υπάρχει το κακό; Και εάν ναι, ποιος το γεννά;
1. Ο Αφροδισιασμός και η Κατεύθυνση της Συνείδησης
Η διάκριση "Αφροδισιασμός" αντί απλού "sex" δεν είναι απλώς γλωσσική επιλογή· είναι φιλοσοφική πράξη.
Όπως και η αποκατάσταση του "σπέρματος" στην ιπποκρατική θεώρηση των χυμών: επιστροφή στον σεβασμό της ζωής, όχι στη χημική αναγωγή της.
Όπως και η μετάβαση από τον homo sapiens στον homo creative: ο άνθρωπος δεν είναι πια απλός επιζών· γίνεται συν-δημιουργός.
Αυτές οι μετατοπίσεις είναι σημειολογικά ρήγματα. Μας καλούν να επανατοποθετήσουμε τη συνείδηση στο κέντρο της ύπαρξης.
2. Το Κακό και τα Άρρωστα Μυαλά
"Ουδείς εκών κακός", λέει ο Πλάτων.
Ίσως· αλλά τι γίνεται όταν το περιβάλλον καλλιεργεί τη νόσο του νου;
Όταν η παιδεία γελοιοποιείται, η τέχνη εμπορευματοποιείται, η θρησκεία εκκοσμικεύεται και η φιλοσοφία αγνοείται, τότε:
-
Το κακό δεν χρειάζεται πρόθεση.
-
Το κακό αναπαράγεται ως συνήθεια. και
-
το άρρωστο μυαλό δεν είναι πάντα ο εγκληματίας· συχνά είναι ο υπάκουος, ο πειθαρχημένος, ο «κανονικός».
Το μη αγαθόν απεργάζεται εκείνος που έπαψε να σκέφτεται.
3. Τις Πταίει;
Ο λαός; Οι ελίτ; Οι ξένοι;
Όχι.
Φταίει εκείνος που πρόδωσε την ιδέα.
Εκείνος που εγκατέλειψε τη νόηση για χάρη της εντύπωσης.
Κάποιος που από δυνατό μυαλό έγινε μέτριο και βολεμένο. Κι εκείνη που από μέτριο....κατρακύλησε στα πρωινάδικα!
4. Η Απόφαση: Αντί Κακού, το Αγαθόν
Αν το κακό είναι απλώς η απουσία του αγαθού — όπως το σκοτάδι είναι η απουσία φωτός — τότε δεν χρειαζόμαστε πόλεμο.
Χρειαζόμαστε κατεύθυνση.
Η απάντηση δεν είναι καταγγελία.
Είναι πράξη αγαθής βούλησης:
-
Να αναζητάς τις ιδέες πίσω από τα φαινόμενα.
-
Να μην εμπλέκεσαι στο κουτσομπολιό.
-
Να στέκεσαι όρθιος μπροστά στην ασημαντότητα.
-
Το αγαθόν δεν είναι προνόμιο φιλοσόφων· είναι καθημερινή στάση ζωής.
5. Συμπέρασμα — Το Νήμα της Συνέχειας
Ο θυμόσοφος λαός, όσο θυμάται, επιβιώνει.
Όσο λησμονεί, υποκύπτει.
Η απάντηση στο "τις πταίει" δεν είναι ένα όνομα ή μια τάξη.
Είναι μια διάγνωση του νου.
Δεν υπάρχει "παγκόσμια συνωμοσία".
Υπάρχουν άρρωστα μυαλά που απεργάζονται το μη αγαθόν — και αδύναμα μυαλά που δεν τολμούν να πουν το όνομά του.
Η επιλογή είναι εδώ.
Και είναι πάντα εσωτερική.
Ή θα σκεφτούμε — ή θα σβήσουμε.
Ή θα αγαπήσουμε — ή θα υποκύψουμε.
Ή θα γίνουμε δημιουργοί — ή απλά αναλώσιμοι.
Σκέψου, Μη Διεκδίκησε
— Ο Καταναλωτισμός ως Μορφή Ασθένειας
*"Επιθυμώ, άρα υπάρχω;"* Ή μήπως *"καταναλώνω, άρα υποκρίνομαι ζωή"*;
Η σύγχρονη κοινωνία δεν κινείται γύρω από την ανάγκη, αλλά γύρω από την απαίτηση. Δεν βασίζεται στο μέτρο, αλλά στην υπερχείλιση. Δεν καλλιεργεί το ήθος· πολλαπλασιάζει τις ελλείψεις — και τις βαφτίζει "δικαιώματα".
Το ερώτημα είναι πιο βαθύ απ’ όσο δείχνει: **ποιος έπεισε τον άνθρωπο ότι του αξίζουν όλα;**
---
1. Η Εσωτερική Κόπωση του Δυτικού Ανθρώπου
Κάποτε, η πείνα ήταν φυσική. Σήμερα, είναι ψυχική.
Κάποτε, η στέρηση σεμνότητα· σήμερα, προσβολή.
Ο σύγχρονος άνθρωπος:
* δεν πονάει από έλλειψη, αλλά από κορεσμό,
* δεν ζητά τροφή, αλλά **προσοχή**,
* δεν αναζητά το αναγκαίο, αλλά το επόμενο.
Και όμως, διαρκώς νιώθει φτωχός.
**Η φτώχεια δεν είναι πια έλλειψη πραγμάτων. Είναι έλλειψη νοήματος.**
2. Η Προπαγάνδα της Επιθυμίας
Το σύστημα δεν σου λέει τι χρειάζεσαι. Σου λέει τι *πρέπει να θέλεις*.
Ο διαφημιστής δεν σε πείθει· σε υπονομεύει.
Σε κάνει να νιώθεις ανεπαρκής, άσχημος, πίσω από την εποχή σου.
Και ύστερα σου πουλάει ένα είδωλο, μια λύση, ένα προϊόν — ποτέ την αλήθεια.
> Η επιθυμία γίνεται **προγραμματισμένη ασθένεια**.
3. Η Οικονομία της Ψευδαίσθησης
Δεν ζούμε σε κοινωνία παραγωγής, αλλά **υπερκατανάλωσης σημασιών**.
Κάθε τι γίνεται εμπόρευμα: το σώμα, η γνώση, η σχέση, το παιδί, ο έρωτας.
Η αγορά δεν σου δίνει αυτό που σου λείπει. Σου προσφέρει **παρηγοριά** για την ύπαρξή σου.
Το χρήμα δεν είναι μέσο· γίνεται **μεταφυσική**: υπόσχεται ασφάλεια, εξουσία, αγάπη, λύτρωση.
> Κι όμως, κανένα ψυγείο δεν γέμισε ποτέ την ψυχή.
4. Η Νόσος του "Δικαιούμαι"
Η πιο ύπουλη παγίδα του καιρού:
**"Το αξίζω."**
Όχι επειδή μόχθησα, ούτε επειδή συνέβαλα — αλλά επειδή *υπάρχω*.
Αυτή η νοοτροπία:
* σκοτώνει την ευγνωμοσύνη,
* ακυρώνει το ήθος του κόπου,
* και μετατρέπει τη ζωή σε **σύμβαση ανταλλαγής**.
Ο καταναλωτής δεν γνωρίζει το αγαθό. Γνωρίζει μόνο το "πιο" — πιο γρήγορο, πιο καινούργιο, πιο φανταχτερό.
5. Η Αντιστροφή: Από την Απόκτηση στη Νοηματοδότηση
Το αίτημα δεν είναι φτώχεια· είναι λιτότητα.
Η ανάγκη δεν είναι αδυναμία· είναι μέτρο.
Ο κόσμος δεν θα σωθεί από περισσότερα. Θα σωθεί από **καλύτερα**.
* Όχι άλλες επιλογές, αλλά **κριτήρια**.
* Όχι όλα, αλλά **εκείνα που αξίζουν**.
* Όχι διεκδίκηση, αλλά **κατανόηση**.
Η απεξάρτηση από την κατανάλωση δεν είναι άρνηση ζωής. Είναι **επιστροφή στην ουσία της**.
> Δεν είμαστε αυτό που ζητάμε.
> Είμαστε αυτό που μπορούμε να **αρνηθούμε**.
Συμπέρασμα — Η Αντίσταση του Μέτρου
Ο νέος ριζοσπάστης δεν φωνάζει· **συγκρατείται**.
Δεν διεκδικεί· **στοχάζεται**.
Δεν πνίγεται στα πολλά· **αναπνέει στο λίγο**.
Η ζωή δεν είναι εμπόρευμα· είναι δώρο.
Και το δώρο δεν διεκδικείται· **ευγνωμονείται**.
> Σκέψου. Μη διεκδικείς ... Ζήσε!
> Κράτα ό,τι αξίζει.
> Και μη ζητάς ό,τι σε απομακρύνει από το είναι σου.